فرق اسپیکر با بلندگو در ماهیت و عملکرد آن‌هاست که بلندگوها مبدل الکترواکوستیکی هستند که سیگنال‌های الکتریکی را به امواج صوتی تبدیل می‌کنند و یکی از اجزای کلیدی در سیستم‌های صوتی محسوب می‌شوند در واقع آن ها یک قطعه هستند در یک سیستم صوتی. در مقابل، اسپیکرها یک سیستم صوتی کامل هستند که علاوه بر بلندگو، شامل مدارهای تقویت‌کننده و پردازش صوتی بوده و می‌تواند به‌صورت مستقل صدا را پخش کنند. این تمایز فنی نقش مهمی در طراحی و کاربری هر یک دارد. در این مقاله، به بررسی دقیق این دو مفهوم و تفاوت‌های اساسی آن‌ها می‌پردازیم.
فرق اسپیکر با بلندگو در چیست؟
فرق اسپیکر با بلندگو علاوه بر تفاوت در فضای استفاده، شامل سایز، منبع تغذیه و سایر ویژگی‌ها نیز می‌شود. Loudspeaker و Speakers دو مفهوم متفاوت در سیستم‌های صوتی هستند که گاهی به‌اشتباه به‌جای یکدیگر به کار می‌روند. بلندگوها در واقع یک مبدل الکتروآکوستیکی هستند که سیگنال‌های الکتریکی را به امواج صوتی تبدیل می‌کنند، در حالی که اسپیکر یک سیستم کامل صوتی است که علاوه بر بلندگو، شامل محفظه (Enclosure) و در برخی موارد تقویت‌کننده داخلی (Amplifier) نیز می‌شود.
بلندگوها به تنهایی قابل استفاده نیستند و باید در یک سیستم صوتی به‌کار گرفته شوند، در حالی که اسپیکرها معمولاً به صورت مستقل عمل کرده و می‌توانند بدون نیاز به تجهیزات اضافی، صدا را پخش کنند. همچنین، بلندگوها بیشتر در کاربردهای حرفه‌ای مانند سیستم‌های صوتی استودیویی و تجهیزات کنسرتی استفاده می‌شوند، در حالی که اسپیکرها برای مصارف عمومی، از جمله سیستم‌های صوتی خانگی، خودروها و دستگاه‌های چندرسانه‌ای به کار می‌روند. از نظر ابعاد، بلندگوها معمولاً کوچک‌تر بوده و در داخل سایر تجهیزات صوتی جای می‌گیرند.
| ویژگی | بلندگو | اسپیکر |
| مفهوم | قطعه | سیستم کامل |
| اجزا | مبدل الکتروآکوستیکی | بلندگو، محفظه، تقویت‌کننده (اختیاری) |
| کاربرد | قطعه‌ای در سیستم صوتی | سیستم صوتی کامل |
| اندازه | معمولاً کوچک‌تر | معمولاً بزرگ‌تر |
| فضای مورد استفاده | تجهیزات حرفه ای استودیوئی و یا کنسرت ها | مصارف خانگی و یا پخش صدا در اتومبیل و غیره |
در ادامه، هر کدام را دقیق‌تر بررسی می‌کنیم تا با ماهیت و عملکرد آن‌ها بیشتر آشنا شوید.
بیشتر بخوانید: بهترین اسپیکر کوهنوردی
بلندگو چیست؟
بلندگو یک مبدل الکترواکوستیکی است که که وظیفه تبدیل سیگنال‌های الکتریکی به امواج صوتی را بر عهده دارد و نقش اساسی در پخش کننده های صدا دارد. این دستگاه از یک یا چند درایور، محفظه آکوستیکی و مدارهای الکتریکی تشکیل شده است.
درایور بلندگو شامل یک دیافراگم، سیم‌پیچ صوتی و آهنربا است. هنگامی که سیگنال الکتریکی تقویت‌شده به سیم‌پیچ اعمال می‌شود، بر اساس قانون القای فارادی، میدان مغناطیسی ایجاد شده باعث حرکت رفت و برگشتی سیم‌پیچ و در نتیجه ارتعاش دیافراگم می‌شود. این ارتعاشات، امواج صوتی را در محیط منتشر می‌کنند.
بلندگوهای پیشرفته معمولاً از چندین درایور تخصصی برای بازتولید دقیق‌تر طیف فرکانسی استفاده می‌کنند. توییترها برای تولید فرکانس‌های بالا، میدرنج‌ها برای محدوده میانی و ووفرها برای فرکانس‌های پایین طراحی شده‌اند. در برخی سیستم‌های صوتی، از ساب‌ووفرها جهت بازتولید فرکانس‌های بسیار پایین نیز بهره گرفته می‌شود.
عوامل متعددی همچون جنس دیافراگم، طراحی محفظه و نوع سیم‌پیچ بر کیفیت و شفافیت صدا تأثیر گذارند. در نتیجه، انتخاب و طراحی مناسب بلندگو نقش مهمی در دستیابی به صدای دقیق و بی‌نقص دارد.
انواع بلندگو
انواع بلندگو بر اساس معیارهای مختلفی همچون محدوده فرکانسی، ساختار، فناوری مبدل صوتی و محل استفاده به دسته‌های متنوعی تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی دقیق این دسته‌بندی‌ها می‌پردازیم.
انواع بلندگو بر اساس محدوده فرکانسی
محدوده فرکانسی یکی از مهم‌ترین عوامل در طراحی بلندگوها است که به تفکیک صدا در بخش‌های مختلف کمک می‌کند.
ووفر (Woofer)
ووفرها برای تولید فرکانس‌های پایین یا باس طراحی شده‌اند. این بلندگوها معمولاً دارای قطر دیافراگم بزرگ‌تری هستند تا بتوانند جابجایی بیشتری در هوا ایجاد کنند. محدوده فرکانسی این نوع بلندگو بین 40Hz تا 500Hz قرار دارد و معمولاً در سیستم‌های صوتی خانگی و خودروها استفاده می‌شود.
ساب‌ووفر (Subwoofer)
این نوع بلندگو برای بازتولید بیس‌های عمیق و فرکانس‌های زیر 200Hz استفاده می‌شود. برای عملکرد بهتر، معمولاً درون محفظه‌های آکوستیکی خاص قرار می‌گیرند تا امواج صوتی را به‌صورت متمرکزتر منتقل کنند. ساب‌ووفرها برای سینماهای خانگی و سیستم‌های حرفه‌ای صوتی کاربرد گسترده‌ای دارند.
میدرنج (Midrange)
محدوده فرکانسی 500Hz تا 5kHz را پوشش می‌دهد و مسئول پخش صدای خوانندگان و اکثر آلات موسیقی است. اندازه این بلندگوها معمولاً متوسط است تا بتوانند دامنه وسیعی از صداها را به‌درستی بازتولید کنند.
توییتر (Tweeter)
برای تولید فرکانس‌های بالا و جزئیات ظریف صوتی در محدوده 5kHz تا 20kHz طراحی شده است. دیافراگم کوچک و سبک این بلندگوها باعث پاسخ‌دهی سریع به سیگنال‌های صوتی و دقت بالاتر در بازتولید صدا می‌شود.
سوپرتوییتر (Super Tweeter)
برای پخش فرکانس‌های فوق‌العاده بالا (بیش از 20kHz) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع بلندگوها معمولاً در سیستم‌های صوتی بسیار پیشرفته برای افزایش شفافیت صدا به کار می‌روند.
انواع بلندگو بر اساس ساختار و طراحی
بلندگوها بر اساس ساختار به انواع مختلفی مانند مخروطی، دام، هورن و ... تقسیم می شوند.
بلندگوی مخروطی (Cone Speaker)
رایج‌ترین نوع بلندگو که دیافراگم آن به شکل مخروطی طراحی شده است. این ساختار امکان بازتولید صدای قدرتمند و دامنه وسیع را فراهم می‌کند.
بلندگوی دام (Dome Speaker)
دارای دیافراگم گنبدی‌شکل است که معمولاً در توییترها به‌کار می‌رود. این طراحی موجب افزایش پخش یکنواخت صدا در محیط می‌شود.
بلندگوی هورن (Horn Speaker)
با استفاده از یک بوق هدایت‌کننده، توانایی افزایش برد صوتی را دارد. این نوع بلندگوها در سیستم‌های صوتی کنسرت‌ها و سالن‌های بزرگ استفاده می‌شوند.
بلندگوی الکتروستاتیک (Electrostatic Speaker)
از صفحات باردار الکتریکی برای تولید صدا استفاده می‌کند. این بلندگوها وضوح صوتی بسیار بالایی دارند اما معمولاً به یک منبع تغذیه خارجی نیاز دارند.
بلندگوی پلاسما (Plasma Arc Speaker)
صدا را از طریق تغییر چگالی هوا توسط یک قوس پلاسما تولید می‌کند. این نوع بلندگوها کیفیت صوتی بی‌نظیری دارند اما به دلیل مصرف انرژی بالا کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بلندگوی نواری (Ribbon Speaker)
دارای یک نوار فلزی نازک به‌عنوان دیافراگم است. این بلندگوها دقت بالایی در بازتولید صدا دارند و معمولاً در سیستم‌های صوتی های-فای (Hi-Fi) به کار می‌روند.
بیشتر بخوانید: چرا اسپیکر خش خش می کند
انواع بلندگو بر اساس فناوری مبدل صوتی
بلندگوها بر اساس فناوری مبدل صوتی به انواع دینامیکی (مغناطیسی)، الکترواستاتیکی، پیزوالکتریک و ... تقسیم می‌شوند که هرکدام روش خاصی برای تبدیل سیگنال الکتریکی به صدا دارند.
بلندگوی دینامیکی (Dynamic Speaker)
رایج‌ترین نوع بلندگو که از یک سیم‌پیچ متحرک در میدان مغناطیسی برای تولید صدا استفاده می‌کند. این فناوری به دلیل سادگی و عملکرد مطلوب، در اکثر سیستم‌های صوتی به کار می‌رود.
بلندگوی مغناطیسی دائمی (PM Speaker)
ساختاری مشابه مدل دینامیکی دارد، اما از آهنربای دائمی به‌جای مگنت الکتریکی استفاده می‌کند که موجب کاهش مصرف انرژی می‌شود.
بلندگوی پیزوالکتریک (Piezoelectric Speaker)
برای تولید صدا از کریستال‌های پیزوالکتریک استفاده می‌کند که با اعمال ولتاژ، تغییر شکل داده و امواج صوتی ایجاد می‌کنند. این بلندگوها در دستگاه‌های هشداردهنده و کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بلندگوی پنل مسطح (Flat Panel Speaker)
از سطح صاف به‌جای مخروط برای بازتولید صدا استفاده می‌کند. این نوع طراحی موجب افزایش یکپارچگی صدا و کاهش اعوجاج می‌شود.
انواع بلندگو بر اساس محل استفاده
بلندگوها بر اساس محل استفاده به دسته‌هایی مانند بلندگوهای خانگی، خودرو، استودیویی و ... تقسیم می‌شوند که هرکدام برای محیط‌های خاصی طراحی شده‌اند.
بلندگوی مانیتورینگ (Studio Monitor)
برای استفاده در استودیوهای ضبط حرفه‌ای طراحی شده‌اند. این بلندگوها دارای پاسخ فرکانسی دقیق و بدون رنگ‌شدگی هستند تا مهندسان صدا بتوانند میکس‌های دقیقی انجام دهند.
بلندگوی سقفی (Ceiling Speaker)
برای نصب در سقف طراحی شده‌اند و بیشتر در سیستم‌های پخش عمومی و محیط‌های تجاری استفاده می‌شوند.
بلندگوی دیواری (Wall-mounted Speaker)
این نوع بلندگوها برای نصب روی دیوار طراحی شده‌اند و در سیستم‌های سینمای خانگی و سالن‌های کنفرانس رایج هستند.
بلندگوی خودرو (Car Speaker)
به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با فضای داخلی خودرو سازگار باشند. این بلندگوها معمولاً دارای مقاومت بالایی در برابر لرزش و دماهای متغیر هستند.
بلندگوی فضای باز (Outdoor Speaker)
دارای طراحی مقاوم در برابر شرایط جوی مختلف است. این بلندگوها معمولاً ضدآب بوده و در باغ‌ها، استادیوم‌ها و محیط‌های باز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اسپیکر چیست؟
اسپیکرها دستگاه های الکترونیکی هستند که برای پخش یا تولید صدا از سیگنال‌های الکتریکی استفاده می کنند. این دستگاه ها در سیستم‌های صوتی کوچک‌تر، دستگاه‌های قابل حمل یا رسانه‌های دیجیتال استفاده می‌شوند. این دستگاه ها معمولاً به یک منبع تغذیه داخلی یا خارجی متصل هستند که انرژی الکتریکی مورد نیاز برای پخش صدا را فراهم می‌کند. در داخل آن ها، سیگنال‌های صوتی به شکل انرژی الکتریکی به سیگنال‌های مکانیکی تبدیل می‌شوند که سپس توسط یک درایور به امواج صوتی تبدیل می‌شود.
جمع بندی
در این مقاله درباره فرق اسپیکر با بلندگو صحبت کردیم. دیدیم که اسپیکرها یک سیستم صوتی کامل هستند، در حالی که بلندگو تنها یکی از اجزای این سیستم محسوب می‌شود و برای عملکرد نیاز به قطعات دیگری دارد. همچنین با انواع بلندگوها از نظر محدوده فرکانس، ساختار و طراحی آن‌ها آشنا شدیم. همچنین، تفاوت‌های کلیدی بین اسپیکرها و بلندگوها در کاربرد و نحوه استفاده از آن‌ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، با درک این تفاوت‌ها، می‌توانیم انتخاب مناسب‌تری برای نیازهای صوتی خود داشته باشیم. می توانید درباره بهترین برند های اسپیکر اطلاعات بیشتری کسب کنید.